Ondanks haar uitvoerige aanwezigheid op de beelden van de bezetting en de ontruiming, was “het blonde meisje” niet makkelijk te vinden zonder het netwerk dat we als UvA-studenten tot ons beschikking hadden. Hoewel haar foto op internet overal te vinden is, werd haar naam niet genoemd. Maar toen we haar eenmaal te spreken kregen was ze verrassend open, als we maar niet haar volledige naam zouden noemen. We spraken met Leonie af bij het Maagdenhuis om herinneringen op te halen. 

Hoe accuraat is het beeld, dat tot icoon werd verheven? Met deze vraag begon onze zoektocht naar de hoofdpersonen en de vertellers van het verhaal van de ontruiming. De studenten, fotografen en journalisten: dit zijn de mensen die ons kunnen vertellen hoe de momentopname tot stand kwam. Een interessante opgave voor twee politicologie-studenten, die de opdracht kregen een nieuwsitem te reconstrueren, op basis van theorieën over propaganda, framing en agendasetting. 

De foto van het blonde meisje, huilend en in paniek, omringd door ME-agenten, werd door vele kranten en websites overgenomen. De momentopname werd het toonbeeld van de onrechtvaardigheid en verontwaardiging die dag. De manier waarop de ontruiming is weergegeven in de media, onder andere met behulp van deze iconische foto, is van grote invloed geweest op de beeldvorming van de bezetters en het College van Bestuur (CvB). Met alle gevolgen van dien: op de hardhandige ontruiming volgde een grootschalige studentenoptocht, en uiteindelijk het aftreden van CvB-voorzitter Louise Gunning.

Op zaterdag 11 april 2015 werd door de Mobiele Eenheid (ME) een einde gemaakt aan de wekenlange bezetting van het Maagdenhuis in Amsterdam. Studenten van de beweging De Nieuwe Universiteit waren het gebouw binnengetrokken uit protest tegen de bezuinigingen op de Geesteswetenschappen, het gebrek aan democratie en de marktwerking binnen de Universiteit van Amsterdam.

De momentopname

Ontruiming van het Maagdenhuis: terug in context

SCROLL

om te beginnnen

Leonie: "De onderhandelingen tussen de DNU en het CvB liepen stuk, omdat de studenten door het CvB bedreigd werden met bepaalde procedures tijdens het onderhandelingsproces. Om die reden vonden we dat we als DNU het akkoord niet konden accepteren.  We wisten dat het CvB daarna een rechterlijke procedure zouden gaan starten. Vrijdagavond was de rechtszaak, we kregen een deurwaarder langs die de dagvaarding kwam brengen. De deurwaarder zei toen nog dat hij niet zeker wist of ze echt zouden ontruimen de volgende dag, misschien zouden ze tot maandag wachten.

Voor de zekerheid hebben we met een groep in de nacht voor de ontruiming het CVB en de Driehoek  gemaild met het dringende verzoek niet te ontruimen. 

Zaterdagochtend hadden we veel contact met AT5, maar er was sowieso al veel media aanwezig, voor het geval dat er een ontruiming zou komen, en voor het wetenschapsfestival, dat die dag plaats zou vinden. Ik had al een voorgevoel dat het zou gebeuren. AT5 had een post bij de ME-centrale, toen zij de busjes zagen vertrekken kregen we van AT5 een telefoontje: de ME kwam eraan."

Sam de Voogt deed verslag van de ontruiming voor de nrc. Sam was aan het werk op de internetredactie van de nrc, toen hij hoorde dat de ontruiming in gang was gezet. Hoewel hij zelf op de redactie moest blijven, volgde hij de laatste ontwikkelingen via de livestream van AT5, twitter en een eigen verslaggever van de nrc ter plaatse. Zo zorgde hij ervoor dat ook de rest van Nederland kon zien wat er die dag gebeurde.

​

“Ik heb het bericht een aantal keer geupdate. Het begon bijvoorbeeld met de titel ‘De ontruiming van de UvA is begonnen’. Erna schreef ik op wat er daar gebeurde.  Een hele tijd heeft de livestream van AT5 ook in ons stuk gezeten, zodat je dat live kon volgen als je op ons stuk klikte.”

Leonie (24)

Masterstudent Wijsbegeerte van Sociologie

Lid van De Nieuwe Universiteit (DNU)

Leonie: "Toen we hoorden dat ze eraan kwamen hebben we eerst het pand rondgerend om iedereen wakker te maken, er lagen nog mensen te slapen. Er waren ook mensen, waaronder ik, die al in de ochtend vroeg begonnen waren met het festival voor te bereiden. Het was daardoor erg chaotisch.

Op een gegeven moment hebben we een tijd afgesproken waarop iedereen in de keuken moest zijn om een plan van aanpak te maken. Twee van ons  vonden het niet erg om opgepakt te worden, maar eigenlijk  waren we het er allemaal over eens dat we naar buiten zouden gaan en niet in het pand zouden blijven . Ons doel was namelijk  niet om opgepakt te worden of ontruimd te worden, dat statement wilden we daarmee maken. Een ontruiming is heel duur en was in dit geval volgens ons onnodig.

We zijn op het bordes gaan staan en we probeerden zo goed als het kon, buiten het festival voort te zetten, we luisterden naar de colleges die een paar van de professoren aan het geven waren. We hebben de media en onze achterban opgetrommeld om naar het Spui te komen, om ons te steunen. Op een gegeven moment zagen we de enorme hoeveelheid ME het Spui oprijden en toen wisten we van 'ok, het gaat echt gebeuren'."

Reactie van Yasha Lange, de woordvoerder van het CvB:

"De UvA heeft vanaf het begin van de bezetting geprobeerd om op constructieve wijze tot een akkoord te komen met DNU en andere actiegroepen. Over het festival waren afspraken gemaakt met DNU in een conceptakkoord over de beëindiging van de bezetting van het Maagdenhuis. Het festival zou onder voorwaarden door kunnen gaan, en de bezetting zou dan zondag beëindigd worden. Maar dat akkoord, dat met de onderhandelaar van DNU was gesloten, werd de volgende ochtend verworpen en DNU kondigde daarbij 'hardere acties' aan. Op dat moment kon het CvB er niet meer zeker van zijn dat afspraken die de veiligheid van het festival garandeerden, nageleefd zouden worden. Er ontstond daarmee een risico dat het CvB niet wilde nemen.”

Hoofdstuk 1

De preparatie